O sudovima
Sudska vlast u Republici Srbiji pripada sudovima opšte i posebne nadležnosti.
Sudovi opšte nadležnosti su Osnovni, Viši i Apelacioni sudovi i Vrhovni sud, kao najviši sud u zemlji.
Sudovi posebne nadležnosti su Prekršajni sudovi, Prekršajni apelacioni sud, Privredni sudovi, Privredni apelacioni sud i Upravni sud.
Osnovni sudovi osnovani su za teritoriju grada odnosno jedne ili više opština. Na područjima pojedinih osnovnih sudova osnovane su sudske jedinice u kojima se sudi i preduzimaju druge sudske radnje.
Osnovni sud u prvom stepenu, između ostalog, sudi za krivična dela za koja je kao glavna kazna predviđena novčana ili kazna zatvora do 10 godina i 10 godina; u građanskopravnim sporovima, u stambenim sporovima, o pravima i obavezama iz radnog odnosa, vodi izvršne i vanparnične postupke za koje je nadležan, pruža pravnu pomoć, međunarodnu pravnu pomoć i vrši druge poslove određene zakonom.
Viši sudovi osnovani su za područje jednog ili više osnovnih sudova.
Viši sud u prvom stepenu, sudi za krivična dela za koja je predviđena kao glavna kazna kazna zatvora preko 10 godina; za krivična dela protiv Vojske Srbije, odavanje službene i državne tajne, izazivanje nacionalne, rasne i verske mržnje i netrpeljivosti, povredu teritorijalnog suvereniteta, sudi za ratne zločine, pranje novca, kršenje zakona od strane sudije, javnog tužioca i njegovog zamenika, silovanje, sudi u postupku prema maloletnicima, odlučuje o zahtevima za rehabilitaciju, o zabrani rasturanja štampe i širenje informacija sredstvima javnog informisanja i vrši druge poslove određene zakonom.
Viši sud sudi u građanskopravnim sporovima kad vrednost predmeta spora omogućuje izjavljivanje revizije, u sporovima o osporavanju ili utvrđivanju očinstva i materinstva, o autorskim i srodnim pravima, povodom štrajka.
Viši sud, u drugom stepenu, odlučuje o žalbama na odluke osnovnih sudova u slučajevima predviđenim Zakonom o uređenju sudova.
Viši sud vodi postupak za izdavanje okrivljenih i osuđenih lica, izvršava krivičnu presudu inostranog suda, odlučuje o priznanju i izvršenju stranih sudskih i arbitražnih odluka ako nije nadležan drugi sud i vrši druge poslove određene zakonom.
Apelacioni sudovi postupaju u predmetima odnosno nadležni su za područja više viših sudova. Sedišta apelacionih sudova su u Beogradu, Novom Sadu, Nišu i Kragujevcu.
Apelacioni sud odlučuje po žalbama na odluke osnovnih sudova, u slučajevima u kojima za odlučivanje nije nadležan viši sud, i o žalbama na odluke viših sudova.
Prekršajni sudovi nadležni su odnosno postupaju u predmetima za teritoriju grada i jednu ili više opština. Prekršajni sud u prvom stepenu sudi za prekršaje, ako nije nadležan organ uprave i odlučuje o žalbama na odluke organa uprave u prekršajnom postupku.
Prekršajni apelacioni sud za teritoriju Republike Srbije, sa sedištem je u Beogradu. U odeljenjima izvan sedišta suda, u Novom Sadu, Kragujevcu i Nišu, takođe se sudi i preduzimaju ostale sudske radnje. Odlučuje o žalbama na odluke prekršajnih sudova.
Privredni sudovi postupaju u predmetima odnosno nadležni su za teritoriju jednog ili više gradova, odnosno više opština.
Privredni sud u prvom stepenu, između ostalog, sudi u sporovima između domaćih i stranih privrednih subjekata, između privrednih subjekata i drugih pravnih lica i u pojedinim sporovima privrednih subjekata i fizičkih lica; u sporovima o autorskim i srodnim pravima; o stranim ulaganjima, o zaštiti firme, o privrednim prestupima, odlučuje u sporovima povodom stečaja i likvidacije i drugim postupcima, u skladu sa zakonom.
Privredni apelacioni sud, sa sedištem u Beogradu, nadležan je odnosno odlučuje o žalbama na odluke privrednih sudova.
Sedište Upravnog suda Republike Srbije je u Beogradu. Upravni sud ima odeljenja izvan sedišta suda u kojem sudi i preduzima ostale sudske radnje. Sudi u upravnim sporovima. Odeljenja Upravnog suda jesu:
-
Odeljenje u Kragujevcu, za područja viših sudova u Jagodini, Kragujevcu, Kruševcu, Kraljevu, Novom Pazaru, Užicu i Čačku.
-
Odeljenje u Nišu, za područja viših sudova u Vranju, Kosovskoj Mitrovici, Leskovcu, Nišu, Prokuplju i Pirotu.
-
Odeljenje u Novom Sadu, za područja viših sudova u Zrenjaninu, Novom Sadu, Pančevu, Somboru, Sremskoj Mitrovici i Subotici
