Deoba zajedničke imovine supružnika uvek se vrši odlukom suda i može se vršiti za vreme trajanja braka i nakon njegovog prestanka (prilikom razvoda braka).
Deoba zajedničke imovine supružnika predstavlja utvrđivanje suvlasničkog odnosno supoverilačkog udela svakog supružnika u zajedničkoj imovini.
Ko ima pravo da traži deobu zajedničke imovine supružnika?
1. Supružnici;
2. Naslednici umrlog supružnika;
3. Poverioci supružnika iz čije posebne imovine nisu mogli da namire potraživanje.
Kako se vrši deoba zajedničke imovine?
Deoba zajedničke imovine može da se izvrši na osnovu sporazumom o deobi zajedničke imovine koju supružnici moraju sačiniti u obliku javnobeležničke (solemnizovane) isprave. Takođe prilikom razvoda braka sud će doneti presudu po osnovu sporazuma supružnika.
Ukoliko supružnici ne mogu da se sporazumeju deobu imovine utvrdiće sud.
Pravila podele zajedničke imovine
Porodični zakon ustanovljava pretpostavku da su udeli supružnika u zajedničkoj imovini jednaki (pod 1/2), ali svaki supružnik ovu pretpostavku može obarati, odnosno dokazivati da je njegov udeo veći od udela drugog supružnika.
Prilikom ocene veličine udela u zajedničkoj imovini bračnih drugova, sud uzima u obzir: visinu ostvarenih prihoda, vođenje poslova u domaćinstvu, staranje o deci, staranje o imovini kao i sve druge okolnosti koje su od značaja za održavanje ili uvećanje vrednosti zajedničke imovine.
Na koji način sud deli imovinu?
Udeo supružnika (veći, manji ili jednak) utvrđuje se u istoj srazmeri za sva prava i obaveze koja proističu iz zajedničke imovine (režim zajedničke imovine pretvara se u režim susvojine). Npr. supružnici će sada biti suvlasnici na po ½ idealnog udela stana.
Sud će od ovakvog načina podele odstupiti jedinu u slučaju kada određeno pravo (npr. svojina) predstavlja ekonomski samostalnu celinu i jedan od supružnika je u sticanju baš tog prava učestvovao prihodima iz posebne imovine.
Posebna pravila deobe zajedničke imovine (deoba privilegovanih stvari)
Prilikom deobe određenih stvari primenjuje se posebno pravilo da se dodeljuje u isključivu svojinu jednog od supružnika. To su:
1. Stvari za ličnu upotrebu supružnika – dodeljuju se bez uračunavanja u njegov deo u zajedničkoj imovni ukoliko njihova vrednost nije nesrazmerno velika
2. Stvari namenjene detetu – dodeljuju se supružniku koji vrši roditeljsko pravo bez uračunavanja u njegov udeo. Ukoliko je vršenje roditeljskog prava zajedničko onda je i imovina zajednička.
3. Stvari za vršenje zanata ili zanimanja – sa uračunavanjem u udeo pripadaju supružniku kome služe sa obavljanje njegove profesionalne delatnosti
4. Predmeti domaćinstva – pripadaju onom supružniku, sa uračunavanjem u njegov udeo, koji imao državinu u trajanju od 3 godine nakon prestanka zajedničkog života.
